برنامه ریزی برای توسعه زراعت با مشکلات آب و خاک چه ویژگیهایی دارد؟
به گزارش پایگاه خبری بهره ورنیوز به نقل از اقتصاد ملی، یکی از دغدغه های جدی دنیای امروز، اســتفاده بهینه از منابــع آبی و خاکی و افزایش بهــره وری فعالیتهای کشاورزی است. ایران نیز از چالشهای عمومی جهانی فارغ نبوده و نگرانی بابت کم‌آبی و محدودیتهای زمین زراعی، ما را بر آن داشته تا نگاهی ویژه تر به راهکارهای بهبود وضعیت کشــاورزی امروز داشــته باشیم.
در این میان بخش دانش بنیان که انتظار میرود ســنگ بنای تولیــد فناورانــه را در عرصه های مختلف بنــا نهد، تا حدی وارد عرصه کشاورزی شــده، اما هنوز برای بلوغ و توســعه فعالیت های آن، راه زیادی در پیش اســت. برخی از فعالان کشاورزی معتقدند دلیل کمرنگ بودن فعالیتهایی با زیربنای دانش بنیانی، آن است که مقالات و تحقیقات علمی در این زمینه به مرحله اجرا نمیرسند.
از این رو در فعالیتهایی با ســطح کشت کلان، مقالات و ایده های نوآورانه آزموده نشــده و در نهایت توســعه نمی یابند. رهاشدن طرحهای کشت با شیوه های نوآورانه و در نهایت کم توجهی به ظرفیتهای بخش دانش بنیان در فعالیتهای کشاورزی از گره های جدی در این زمینه محسوب میشوند.
متخصصان سرکار باشند داریوش رحمتی، دبیر اجرایی خانه کشــاورز اســتان مرکزی و کارشــناس اقتصاد کشــاورزی درباره لازمه ورود بخش دانش بنیان به عرصه کشاورزی توضیح داد: ســالهای اخیر اقدامات متعددی در راســتای افزایش نقش شرکتهای دانشبنیان در فعالیتهای کشاورزی انجام شــده، اما نتیجه چشــمگیری از ایــن تلاشها نمیتوان داشــت.
زمانی میتوان از ظرفیت علوم نوین در فعالیتهای تولیدی بهره مند شــد که افراد شایسته در جای صحیح خود قرار گرفته و بدون دخالت مواردی مانند رانت، متخصصان بتوانند طرحهای کارآمد خود را ارائه داده و عملیاتی کننــد.
وی ادامه داد: اکنون برخی از بخشهای کشــاورزی مانند تعــدادی از تعاونی های مربوط و شــرکتهای فعال در امور کشت وکار، در حال همکاری با بعضی از واحدهای فناورانه هستند. استفاده از اپلیکیشــن های کارآمد راه اندازی شده طی سالهای اخیر، سیســتمهای کنترل زمین کشت و بهینه سازی آبیاری، از نمونه هــای ورود بخش دانش بنیان به عرصه کشاورزی محسوب میشوند.
گلخانه ها زیرسایه فناوری این کارشــناس اقتصاد کشاورزی و اســتاد دانشگاه در ادامه صحبتهای خود، بــه توصیف تاثیرپذیری بخش کشــاورزی از فعالیت هــای شــرکتهای دانش بنیان پرداخت و گفت: با وجود برخی همکاری های انجام شده میان عرصه کشــاورزی و فعالان حوزه دانش بنیان باید گفت بیشتر بخش کشت گلخانه ای از ظرفیتهای تولید فناورانه بهره مند شده و کشت سنتی، کمتر تحت تاثیر قرار گرفته اســت.
با این حال ردپــای برنامه های مربوط به کاهش مصرف انرژی و بهینه ســازی مصرف آب، همچنان در روند کشــت ســنتی دیده میشــود. توسعه این دست اقدامات میتواند اثرگذاری کلانتری در بحــث تولید محصولات کشــاورزی با شــیوه هایی بهینه تر داشته باشد.
نگرانی مستمر برای آب و خاک دغدغه بهره برداری مناســب از الگوی کشــت صحیح و اصولــی از منابع آبی و خاکی کشــور، طی دهه های اخیر با تشــدید خشکســالی و بحران کم آبی کشور، بزرگتر شد. با وجود اهمیت بســیار بالای این مسئله، در سالهای گذشــته همواره شاهد کشت محصولات کشاورزی آب بر بودیم که نســبت به هزینه های مالی و معنوی آن، دســتاوردهای ارزی چندانی برای کشور نداشــته اند.
در چند مدت اخیر نیز زنگ هشدار آب در کشــور به صدا در آمده و همین امر، ضرورت توجه به مصارف آب را چند برابــر میکند.با وجود این اهمیت و هشــدار جدی، بخش دانش بنیــان تمرکز خود را بر استفاده بهینه از منابع آبی در عرصه کشاورزی معطوف کرده که امری ارزشمند به شمار میرود.
نباید فراموش کرد که بخش کشــاورزی، بیشــترین حجــم مصــرف آب در کشــور را به خــود اختصاص میدهد؛ شــیوه ای که بتواند کشــت های سنتی را در مدار قاعده قرار داده و ضمــن افزایش بهره وری خاک مصــرف آب را کاهش دهد، از واجبــات امروز صنعت کشاورزی در ایران اســت.
به گفته فعالان این عرصه، گام های ابتدایی در راستای اســتفاده از ظرفیتهای بخــش دانش بنیان برداشــته شــده، اما هنــوز برای عملیاتی شدن برنامه ها و راهکارهای تولید فناورانه در بخش کشاورزی، راه زیادی در پیش است.