هره‌وری تنها به مدیریت منابع محدود نمی‌شود، بلکه نمایانگر یک زندگی هوشمندانه و آگاهانه است.
به گزارش پایگاه خبری بهره ورنیوز به نقل از وبسایت سازمان بهره وری، میثم لطیفی، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور در یادداشتی نوشته است:
«عن أمیر المؤمنین علیه السلام کتب إلی عماله: أدقوا أقلامکم و قاربوا بین سطورکم و احذفوا عنی فضولکم و اقصدوا قصد المعانی و إیاکم و الإکثار فإن أموال المسلمین لا تحتمل الإضرار» (خصال شیخ صدوق، باب الخمسة، صفحۀ310)
امیرالمؤمنین علیه‌السلام به کارگزارانش نوشت: قلم‌هایتان را باریک بتراشید و سطرها را به هم نزدیک کنید و جملههای زیادی برای من را حذف کنید، اصل مطلب را مدنظر داشته باشید و از زیاده‌نویسی بپرهیزید؛ زیرا که اموال مسلمانان نباید در معرض ضرر باشد.
بهره‌وری یک مفهوم اصیل اسلامی است. اهمیت بهره‌وری در اسلام نمادی از حکمت و تدبیری است که در سیره و سنت اسلامی تجلی یافته است. از تأکیدات بنیادین؛ همچون بر اصل اتقان (دقت در عمل)، خفیف‌المؤنه بودن (مقرون به‌صرفه عمل‌کردن) و کثیر‌المعونه بودن (انجام عمل پربازده) در سیره رسول اکرم (ص)؛ تا توجه به جزئی‌ترین امور؛ مثل نازک‌گرفتن سر قلم کاتبان کارکنان اداری در دستور امیرالمؤمنین (ع) همگی شاهدی بر همین اصالت است.
در این دیدگاه، بهره‌وری تنها به مدیریت منابع محدود نمی‌شود، بلکه نمایانگر یک زندگی هوشمندانه و آگاهانه است. در این رویکرد، هرگونه استفاده از منابع به‌شکلی انجام می‌شود که علاوه بر تأمین نیازهای جاری، منافع آینده را نیز در نظر می‌گیرد و توأم با یک سبک زندگی عدل‌محور و مسؤلانه است. در این چشم‌انداز، هرگونه اقدامی که به افزایش بهره‌وری و توسعه پایدار کمک کند، شکلی از عبودیت و شکرگزاری است.
برهم‌کنش فرهنگ قدسی اسلام با عناصری از فرهنگ ایرانی معنایی شگرف، عدل‌محور و شوق‌انگیز به مفهوم بهره‌وری بخشیده است. نمودهایی از این تلاقی را می‌توان در معماری ایرانی- اسلامی به‌عنوان ساختاری خلاقانه از زیبایی، کارایی و تناسب؛ وجود شبکه‌های پیچیده قنات همچون رگ‌های زندگی در دل خاک و حتی طب در قالب استفاده بهینه از منابع طبیعی برای حفظ سلامت مشاهده کرد.
همچنین فلسفه ایرانی-اسلامی به بهره‌وری از مفاهیم معنوی، علم و ایمان، احترام به طبیعت، مبارزه با جهل و نادانی و توجه به عدالت اجتماعی تأکید دارد. این فلسفه از طریق ترکیب علم و ایمان، تأمل در مفاهیم معنوی، ارتقای آگاهی جامعه، حفظ محیط‌زیست و ساختاردهی بهتر جامعه به بهره‌وری و پیشرفت انسان‌ها و جوامع کمک می‌کند.
شوربختانه سبک زندگی مدرن و غلبه نگاه مصرف‌گرایانه این ارزش‌ها را کم‌رنگ کرده است. علاوه بر این، وجود این تفکر خطابرانگیز که ایران دارای منابع طبیعی فراوان و پایدار است، باعث شده ضرورت بهره‌وری جدی گرفته نشود. غلبه این رفتار بر رفتار مسئولان طی سده گذشته موجب شده است پرده‌ای از بی‌تفاوتی بر این مفهوم کشیده و به گم‌گشته‌ای در تصمیمات مدیریتی کشور بدل شود.
اگر چه در سال‌های اخیر شاهد افزایش بیش از 3 درصدی بهره‌وری، به‌عنوان نمادی از مدیریت جهادی دولت مردمی بوده‌ایم، ادامه این مسیر، مستلزم شکل دیگری از جهاد در قالب جهاد تبیین و بیان دستاوردهای دولت مردمی در این راستاست. مهم‌ترین هدف از جهاد تبیین، ایجاد گفتمان، فرهنگ‌سازی، هم‌افزایی متولیان و مردمی‌سازی این عرصه است.
بهره‌وری، جوانبی عمیق‌تر از اقتصاد را به ما یادآوری می‌کند که در جوهر خود مفهومی فرهنگی است و چنانچه شرح آن رفت دارای ریشه‌های مستحکمی در دین ماست. تا زمانی که فرهنگ بهره‌وری در جامعه حاکم و به یک گفتمان تبدیل نشود، این مهم تحقق نخواهد یافت.
هنگامی که مردم به‌عنوان شرکایی فعال در روند بهره‌وری شرکت کنند و مسئولان توانایی مدیریت این مشارکت را داشته باشند، بهره‌وری به ابعاد جدیدی از رشد و پیشرفت دست خواهد یافت. توانایی مدیریت این مشارکت از سوی متولیان، بیش از هر چیز مستلزم هماهنگی و هم‌افزایی آنان است.
تحقق این مهم، دارای ملزوماتی از جمله توزیع منطقی امکانات توسط دولت و نظارت دائمی و عالمانه بر مصرف منابع است. توزیع منطقی امکانات با ایجاد اعتماد و همبستگی، موجب افزایش سرمایه اجتماعی و در نهایت افزایش بهره‌وری خواهد شد. همچنین نظارت دولت بر اقتصاد از طریق تنظیم بازار، توسعه زیرساخت‌ها، تشویق به سرمایه‌گذاری و حمایت از تحقیق و توسعه نقش حیاتی در افزایش بهره‌وری اقتصادی دارد.
در این فرایند، آموزش و پرورش، مراکز تحقیقاتی، دانشگاه‌ها، پارک‌های فناوری و شرکت‌های دانش‌بنیان، ملزم به انجام فعالیت‌هایی در حوزه‌های آموزش و ایده‌پردازی و بهره‌وری هستند و نتایج مطالعات و تحقیقات خود را به جامعه و مسئولان اجرایی ارائه دهند.
هر دانشگاه می‌تواند به‌عنوان یک مرکز مهم و تأثیرگذار در تقویت سطح بهره‌وری و پیشرفت منطقه خود عمل کند و البته این مهم نیازمند مشارکت جدی نخبگان است. علاوه بر این، با فراهم‌شدن فرصت‌های نوآوری و نفوذ فناوری در روندهای کاری و تولید تجهیزات و ماشین‌آلات، زمینه‌های مناسبی برای جهش، رشد و ارتقای بهره‌وری ایجاد می‌شود. دولت هوشمند با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، ارتباط بین مردم و دولت را بهبود بخشیده و خدمات عمومی را به‌شکلی هوشمندانه و کارآمدتر ارائه می‌کند.
امروز بهره‌وری نیازمند خلاقیت و خطرپذیری است، چراکه با الگوهای فعلی، جهش بهره‌وری تحقق نمی‌یابد. تأکید دولت بر جوان‌گرایی نیز در همین راستا قرار دارد، چراکه جوانان دلبسته شرایط موجود نیستند و گام‌های نوآورانه‌تری را برمی‌دارند.
و نباید غفلت کرد که زمینه‌های شکل‌گیری خلاقیت و نوآوری از سنین پایین شکل می‌گیرد. آموزش و پرورش نیز از این حیث حائزاهمیت است که می‌تواند مفاهیم بهره‌ورانه را از کودکی و نوجوانی به شیوه‌های جذاب و هنرمندانه نهادینه کند. استفاده از روش‌های تعاملی، مشارکتی و پروژه‌محور همچون بازی‌ها برای تجربه بهره‌وری، ترکیب دروس با مفاهیم بهره‌ورانه، تشویق به استفاده از فناوری، ترویج فرهنگ بهره‌وری از طریق ارائه مدل‌ها و نمونه‌های مختلف می‌تواند در این زمینه راهگشا باشد.