این روزها با نزدیک شدن به انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری، نشستهای مختلفی با موضوع وضعیت صنایع کشور برگزار میشود و از جمله این صنایع، صنعت خودروسازی ایران است.
به گزارش پایگاه خبری بهره ورنیوز به نقل از فرصت امروز، در همین زمینه در نشست «سیاستگذاری صنعت خودرو در دولت چهاردهم» به چهار مسئله صنعت خودروسازی ایران اشاره شد و این انتقاد مطرح شد که چرا پراید 70 میلیونی کارخانه باید 200 میلیون تومان در بازار قیمت داشته باشد؟
«مصطفی طاهری»، عضو کمیسیون صنایع مجلس در این نشست گفت که از سال ۱۴۰۰ با افزایش تولید مواجه بودیم و واردات هم افزایش داشته اما هنوز هم کمبود داریم. او با اشاره به آمارهای تولید خودرو در دهه ۹۰ و روند رو به افول آن اشاره کرد و گفت: در سال ،1392 میزان تولید خودرو ما یک میلیون و 650 هزار دستگاه در سال بود، اما در سالهای 1397 و 1398 به 500 الی 600 هزار دستگاه رسید.
ما در دهه 1390 سالیانه 100 هزار خودرو وارد میکردیم، اما از سال 1397 واردات خودرو هم ممنوع شد. یعنی از سال 1397 تا ،1400 تولید و واردات خودرو به شدت محدود شد. گفته میشود نیاز واقعی کشور 1.5 میلیون خودرو در سال است.
حالا اگر میانگین سالی 700 هزار تولید کرده باشیم، یعنی 700 هزار دستگاه با چیزی که به آن نیاز داریم، فاصله داشته ایم. این منهای 100 هزار خودروی خارجی است که در سال وارد میشده. یعنی از سال 1397 تا پایان سال،1400 ما 3 میلیون و 200 هزار خودرو کمتر از نیاز مردم فراهم کرده ایم.
این نماینده مجلس ادامه داد: عوامل دیگری هم وجود داشت، جهش ارز باعث شد مردم برای حفظ ارزش پولشان خودرو بخرند. در عین حال قیمت دستوری و اختالف زیاد بین بازار و کارخانه و ثبت نام براساس معیارهای قانونی نیز باعث شد عدهای به چشم یک بلیت التاری به ثبت نام نگاه کنند و از این مسئله به عنوان فعالیتی برای کسب سود نگاه کنند.
از سال 1400 این روند اصالح شد و تالش بر این بود که تولید افزایش یابد و واردات نیز صورت بگیرد، اما این هدف هم هنوز به طور کامل محقق نشده و تولید و واردات هنوز به 1.5 میلیون نمیرسد. پس ما اینجا هنوز عقبماندگی داریم. توسعه در صنعت خودرو به شکل متوازنی پیش نرفت.
بخشی از بخشهای خودروسازی ما ظرفیت تولید برای 3 میلیون خودرو را هم دارند، اما ظرفیت بعضی به یک و نیم میلیون هم نمیرسد. ما مثال توان ساختن 2 میلیون موتور ماشین را نداریم، اما شاسی یا رنگ را چرا. پس باید هدفمند سرمایهگذاری کنیم تا این توسعه شکل متوازنی پیدا کند.
«طاهری» سپس به واردات خودروی دست دوم اشاره کرد و افزود: نگاهی که به این مسئله شد، این بود که شما میخواهید کشور را از خودروی کهنه پر کنید. در حالی که این ادعای غلطی بود. پیش از ما نیز در بسیاری از کشورهای پیشرفته اروپایی آمریکایی یا حتی عربی چنین اقدامی صورت گرفته بود. اگر این اتفاق میافتاد، عطش بازار از بین میرفت.
لازم هم نبود چند سال ادامه پیدا کند. چند سال ادامه پیدا میکرد و بعد میشد جلویش را گرفت. مشکل دیگر، مسئله مدیریت است. کارخانه به مشتری میگوید بهمن ماه ماشین را تحویل میدهد، اما بعد با شش ماه تاخیر تحویل میدهد. خب چرا چنین اتفاقی رخ میدهد؟ پول از مردم میگیرند برای یک خودرو، بعد از مدتی به او میگویند نمیتوانیم خودرو قبلی را به تو بدهیم، خودرویت را عوض کن. به گفته وی، ناتوانی خودروساز از حضور در رقابت بینالمللی نشاندهنده ضعف و مشکلات اوست.
این عضو کمیسیون صنایع مجلس در ادامه به قانون ساماندهی صنعت خودرو اشاره داشت و گفت: در قانون ساماندهی صنعت خودرو، ما 14 ماده قانونی داریم و در آن به نقاط اشتراک تمام عوامل دخیل در تولید خودرو پرداختیم. در این قانون ما به حداقلیترین چیزهایی که میخواهیم پرداختیم. آنها چه چیزهایی هستند؟! یکی مسئله اسقاط است. قرار بود
امسال موتور بنزینی در بسیاری از وسایل پر مصرف نباشد، اما نشد. یکی مسئله خودروهای برقی و هیبریدی است که خودروساز و دولت باید در ساخت تولید و واردات به آن بپردازند. دیگری مسئله واردات است. هم کارکرده و هم نو. یکی دیگر نصب نشان «میزان تولید داخل» است که انجام نمیشود.
بعضی خودروسازها مدعی میشوند که هفتاد الی هشتاد درصد قطعات خودروها ساخت داخل است. وقتی از یکی از فراهم کنندگان پرسیدم ارزبری خودروهای تولید داخل در برابر وجهی که فروخته میشود، چقدر است، گفت حداقل ۵۰ درصد ارزبری دارد.
همچنین یکی دیگر از مسائل بحث عوارض بر خودروهای پرمصرف است و بحث دیگر، ارتقای کیفیت و خدمات پس از فروش است. به طور کلی، ما در مسئله خودرو با چهار مسئله مواجهیم. یکی بحث کمیت است. جوری نباشد که به مردم بگوییم سه سال یا چهار سال بعد به شما خودرو میدهیم. نباید فضای نوبتدهی به این شکل وجود داشته باشد.
دیگری بحث کیفیت است. خودروهای ارائه شده باید متنوع باشد. باید اشخاص بتوانند براساس نیازشان با تنوع در ارائه خودرو مواجه باشند. بحث دیگر امنیت خودرو است و آخرین آن بحث مصرف سوخت. خودروسازی زمانی به وضعیت مطلوب میرسد که در حد رقابت با خودرو در بازار بینالمللی باشد. اگر در چنین وضعیتی قرار نگیرد، یعنی در خودروسازی ما مشکلاتی وجود دارد. وضعیت اقتصادی، خودرو را از کالای مصرفی به سرمایه ای تبدیل کرده است.
در ادامه این نشست نیز «قناتی»، معاون سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران به محورهای مهم در جهت پیشرفت و توسعه صنعت خودروسازی پرداخت و گفت: محورهایی که دولت بعد در بحث صنعت خودرو باید مدنظر داشته باشد، تولید اقتصادی، با کیفیت و رقابتپذیر است. با دقت به این محورها، ما میتوانیم به ارتق ادادن صنعت خودرو بپردازیم.
تولید اقتصادی یعنی تولید محصولی که اصول تجارت و مسائل اقتصادی در آن رعایت شود. ما چندین سال است که درگیر مباحث انحصاری هستیم. انحصار در همه جای دنیا هست، اما در کشور ما شدت بیشتری دارد. در قانون ما، شرایطی وجود دارد که میگوید خودرو باید قیمتگذاری شود، اما تجربه نشان داده به همین هم اعتقادی وجود ندارد. زیرا قیمتگذاری دستوری شورای رقابت هم، الزاما براساس اصول اقتصادی نیست. در ادامه این تولید غیراقتصادی، وقتی نفع اقتصادی برای تولیدکننده نیست، او نمیتواند به ارتقای کیفیت و توسعه محصول فکر کند.