بیش از یک دهه است که مردم تحت فشار هستند؛ طی هفت سال اخیر میانگین بیش از 40درصد تورم در کشور به مردم تحمیل شده که طولانی‌ترین دوره تورمی ایران در 100سال اخیر است. همه اين عوامل موجب شده كه ناترازیهای اقتصاد كلان كشور نيز به آرامی در حال نشان دادن خود باشد و اگر در سال‌های آينده دير اقدام شود و نتوانيم مسير اقتصادی كشور را اصلاح كنيم، به مراتب شرايط تشديد خواهد شد.
به گزارش پایگاه خبری بهره‌ورنیوز، وحید شقاقی‌شهری، اقتصاددان در جهان صنعت نوشته است:
در کشور ما مفهوم بودجه عملا وجود ندارد و به‌جای آن می‌توان از صندوق دریافت و پرداخت استفاده کرد. به تبع آن نظام بودجه‌‌ریزی نیز وجود ندارد و در صندوق دریافت و پرداخت، درآمدها را در خوشبینانه‌ترین حالت ممکن می‌بینیم غافل از آنکه هزینه‌ها واقعی است و اتفاق‌های غیرمنتظره در راه هستند. همین موضوع موجب کسری فعلی بودجه کشور شده است و این کسری در سال‌های آینده به علت ناترازیهای گوناگون بیشتر هم خواهد شد.
پر بیراه نیست اگر 1403 را یکی از پیچیده‌ترین و دشوار‌ترین سال‌های اقتصاد ایران بنامیم. متاسفانه کشور با ناترازیهای فراوانی روبهرو است که ریشه در روند اقتصادی، قیمت‌گذاری‌های دستوری و عدم سرمایه‌گذاری طی چند دهه گذشته دارد. ناترازیهای اقتصاد کلان که امروزه می‌بینیم نوک قله یخی است که اگر زود با آن مقابله نکنیم به شدت ناترازیهای کنونی افزوده و در عین حال ناترازیهای جدیدی ایجاد خواهد شد.
ناترازیهای انرژی از جمله گاز، بنزین، برق، ناترازی در حوزه بانک‌ها، ناترازی در حوزه صندوق‌های بازنشستگی، ناترازی در حوزه آب، فرونشست زمین و همچنین ناترازی در حوزه سرمایه‌های انسانی تنها بخشی از ناترازی‌هایی است که با آنها مواجه خواهیم شد. عواملی مانند تحریم‌ها، بی‌ثباتی‌های اقتصاد کلان و عدم سرمایه‌گذاری طی دهه‌های اخیر باعث شده است که این ناترازیها خود را در دولت چهاردهم نشان دهد.
نکته قابل توجه این است که این ناترازیها میراثی است که به دولت چهاردهم رسیده اما برخی مدیران و مقامات، درک درستی از شرایط ندارند و احساس می‌کنند رییس‌جمهور با فشار بر یک دکمه می‌تواند ناترازیها را برطرف کند. برای رفع این ناترازیها بیش از 400میلیارد دلار سرمایه نیاز است که حتی اگر جمع‌آوری آن را از همین امروز شروع کنیم به بیش از پنج سال زمان نیاز دارد. بخشی از این ناترازیها دیگر حل نخواهد شد. برای مثال سفره‌های آب زیرزمینی که تمام شده است دیگر احیا نخواهد شد.
از همین نویسنده بخوانید
گلوگاه‌های رانت جویی؛ پیامدهای تخصیص 30 میلیارد دلار ارز به واردات در نیمه اول 1403
تفکر معیوب مدیریت صنعتی در خودرو
پارادایم رشد اقتصادی در دولت چهاردهم
مشخصا برای مقابله با بحران آب باید روش‌های جایگزینی را در پیش بگیریم. قیمت‌گذاری‌های دستوری، عدم اعتماد به بخش‌خصوصی، تفکر دولتی، بی‌ثباتی مدیریتی در اقتصاد ایران و در نهایت تحریم‌ها دست‌به‌دست هم داده‌اند تا شاهد وضعیت فعلی باشیم و نکته نگران‌کننده این است که با وجود تمام موارد، هنوز هم اقدامی در جهت رفع چالش‌ها صورت نمی‌گیرد.
مسوولان هیچ درک صحیحی از مسائل ندارند و همین باعث شده است اقداماتشان هیچ تاثیری در بهبود شرایط نداشته باشد. در نهایت این مسیر سرانجام بدی را برای کشور رقم خواهد زد. مساله دیگر تشدید تحریم‌ها در سال آینده است.موج دوم فشار‌های حداقلی آغاز شده است و طبق تجربه ما از موج اول فشار‌های حداقلی، ترامپ و تیمش هم فرصت کافی برای اعمال تحریم‌ها را دارند و از طرفی اروپا در ضعیف‌ترین حالت خود در سال‌های اخیر قرار دارد.
نکته قابل توجه این است که آمریکایی‌ها در حال حاضر در حوزه انرژی از نفت و گاز خاورمیانه بی‌نیاز و خود تبدیل به رقیبی برای ایران، روسیه و اعراب شده‌اند. کنار زدن شرکای نفتی و جایگزینی آنها در حال حاضر به یکی از برنامه‌های آمریکایی‌ها تبدیل شده است. ممکن است از مهر‌ماه سال آینده مکانیسم ماشه دوباره کلید بخورد و همین موضوع وضعیت 1404 را پیچیده‌تر از پیش می‌سازد.
بیش از یک دهه است که مردم تحت فشار هستند؛ طی هفت سال اخیر میانگین بیش از 40درصد تورم در کشور به مردم تحمیل شده که طولانی‌ترین دوره تورمی ایران در 100سال اخیر است. همه اين عوامل موجب شده كه ناترازیهای اقتصاد كلان كشور نيز به آرامی در حال نشان دادن خود باشد و اگر در سال‌های آينده دير اقدام شود و نتوانيم مسير اقتصادی كشور را اصلاح كنيم، به مراتب شرايط تشديد خواهد شد.
طی سال‌های اخير ناترازیهای برق، گاز و بنزين در كشور ايجاد شده كه ريشه آن به عدم سرمايه‌گذاریهای كشور در اين بخش‌ها بازميگردد و نتوانسته‌ايم از ظرفيت‌های موجود در بخش‌های مورد اشاره استفاده كنيم. در كنار اين تداوم ناترازیها ممكن است در سال‌های آينده با ناترازیهايی در حوزه‌هاي آب و صندوق‌هاي بازنشستگي نيز روبهرو شويم.
مطالب مرتبط:
«مدیریت مصرف» و «ارتقای بهره‌وری»، دو راهکار حل ناترازی انرژی است
دوربرگردان سرمایه‌گذاری؛ آیا ناترازیها «الگوی تولید صنعتی» را تغییر می‌دهد؟