در جلسه‌‌ای که با حضور مدیران ارشد وزارت نیرو، رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،رئیس مرکز مدیریت طرح‌های کلان و پیشران معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور و ممعاون هماهنگی و محیط کسب‌وکار وزارت صمت به میزبانی سازمان بهره‌وری برگزار شد، رئیس این سازمان پیشنهاد داد تا میز تخصصی آب در دستگاه‌های مرتبط تشکیل شود، اما پرسش اساسی اینجاست که آیا این ایده اجرایی خواهد شد و آیا میتواند در شرایط کنونی بحران آب موثر باشد؟
به گزارش پایگاه خبری بهره ورنیوز به نقل از وبسایت سازمان بهره وری، در ابتدای این جلسه کارگرنجفی، معاون تحقیقات و منابع انسانی وزارت نیرو با اشاره به صحبت‌های رئیس‌جمهور در بازدید از وزارت نیرو، گفت: طبق فرمایشات رئیس‌جمهور برای مصرف بهینه آب در بخش کشاورزی باید طرح‌های نوین آبیاری مانند آبیاری زیرسطحی اجرا شود که برای اجرای آن، ورود صنایع بزرگ در این عرصه و بهره‌مندی آنها از آب مازاد صرفه‌جویی شده، میتواند به بهینه‌شدن مصرف آب در زمینه کشاورزی کمک مؤثری کند.
وی اظهار کرد: اجرای برنامه مشترک بین دستگاه‌ها (وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نیرو و وزارت صمت) به‌منظور ارتقای بهره‌وری آب، مستلزم جریان‌سازی و فرهنگسازی و ورود شرکت‌های دانش‌بنیان و بخش‌خصوصی است که سازمان ملی بهره‌وری ایران میتواند با برگزاری رویداد نوآوری بهره‌ور در حوزه آب با همکاری این سه وزارتخانه زمینه تعریف طرح‌ها و پروژه‌های بهره‌وری در بخش آب کشاورزی کمک کند.
معاون تحقیقات و منابع انسانی وزارت نیرو با بیان اینکه باید بیشتر به‌دنبال جریان‌سازی طرح‌های خلاق در این حوزه باشیم، گفت: پیشنهاد می‌کنم برای این موضوع یک کمیته مشترکی با محوریت سازمان ملی بهره‌وری ایران تشکیل شود.
محمد مجید فولادگر، معاون هماهنگی و محیط کسب‌وکار وزارت صمت نیز عنوان کرد: سهم مصرف آب در صنعت حدود 2 درصد است. این در حالی است که برخی صنایع ملزم به استفاده از آب‌های نامتعارف مانند پساب هستند. از این رو، با توجه به مصرف بیش از90 درصد آب در بخش کشاورزی، ضروری است موضوع بهره‌وری آب در این بخش ارتقاء یابد که متاسفانه این رویکرد وجود ندارد.
وی با بیان اینکه در مسئله مصرف آب، فشار بر صنعت و اساسا تولید زیاد است، گفت: در تابستان امسال به‌دلیل ناترازی انرژی، در هفته به مدت دو روز برق شهرک‌های صنعتی و صنایع کوچک قطع می‌شد. در واقع، تولید در کشور از توجیه افتاده است. به‌طوری که بانک‌ها به‌دلیل ناترازی بانکی تسهیلات در اختیار صنعت نمی‌گذارند.
فولادگر گفت: یک پارادایمی در حوزه منابع آب کشور وجود دارد مبنی بر اینکه اساسا رویکردهای مهندسی تأمین آب در کشور مورد توجه قرار نگرفته است.
سید مجتبی خیام‌نکوئی، رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی نیز تصریح کرد: طبق فرمایشات مقام معظم رهبری موضوع امنیت غذایی از مسائل درجه یک کشور است و نباید از آن غفلت کرد.
وی ادامه داد: در سیاست‌های برنامه پنج ساله هفتم کشور ابلاغی توسط مقام معظم رهبری نیز به اصلاح الگوی کشت و 90 درصد خودکفایی در محصولات راهبردی تا پایان برنامه هفتم تأکید شده است.
خیام‌نکوئی با بیان اینکه موضوع امنیت غذایی فراقوه‌ای است، بیان کرد: اگر قانونگذار در مجلس خوب عمل نکند ما در تأمین امنیت غذایی دچار مشکل خواهیم شد.
رئیس سازمان تات گفت: به معنای واقعی در حوزه کشاورزی کلان‌داده جمع‌آوری شده است و اگر در این دوره نتوانیم در زمینه آب، کشاورزی و امنیت غذایی به اجماعی برسیم، در آینده نیز اتفاقی در این خصوص نخواهد افتاد.
وی با تأکید بر اینکه بهره‌وری، ثمره دانش‌بنیان‌شدن است، گفت: در حال حاضر شرایط و زمینه تحول در بخش کشاورزی و تأمین امنیت غذایی و تحقق فرمایشات مقام معظم رهبری در این خصوص وجود دارد.
سید مجتبی خیام‌نکوئی با بیان اینکه در دولت سیزدهم 9 تن افزایش تولید گندم داشتیم، خاطرنشان کرد: نباید نگاه بخشی داشت، بلکه باید نگاه ما به این موضوع کلان باشد.
همچنین میثم فرج‌الهی؛ رئیس مرکز مدیریت طرح‌های کلان و پیشران معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، اظهار کرد: به‌رغم اینکه کشور در بخش کشاورزی دارای مزیت‌رقابتی است، اما تعداد شرکت‌های دانش‌بنیانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، درمقایسه با سایر حوزه‌ها کم است. اگرچه با وجود تعداد کم این شرکت‌ها انصافا کارهای خوبی در این حوزه انجام شده است و پروژه‌های موفقی در بذر و ماشین‌آلات و… وجود دارد.
وی با بیان اینکه در بیشتر کشورها اقتصاد کشاورزی، سوبسیدی است و این مسئله باید در حکمرانی لحاظ شود، ادامه داد: شرکت‌های دانش‌بنیان به حوزه‌هایی ورود می‌کنند که از نظر اقتصادی برای آنها منفعتی داشته باشد و به سوبسید دولت وابسته نباشند. به بیانی، هزینه‌های شرکت را خودشان تأمین کنند.
به گفته، فرج‌الهی، در حکمرانی گاهی وارد فرایند می‌شویم. برای مثال، مجهز کردن چاه‌های آب به کنتور اقدام خوبی است، اما می‌توان با حکمرانی بالاتری این مسائل را حل کرد بدون اینکه نیاز باشد که چاه‌های آب به کنتور مجهز شوند.
رئیس مرکز مدیریت طرح‌های کلان و پیشران معاونت علمی رئیس‌جمهور بیان کرد: اگر مدل اقتصادی داشته باشیم نیازی نیست ما اقدامی انجام دهیم، بلکه شرکت‌های دانش‌بنیان و بخش خصوصی خودشان به این موضوع ورود می‌کنند. در واقع، اگر حکمرانی اصلاح شود، شرکت‌های دانش‌بنیان به‌منظور حل مسائل به‌دنبال راه‌های بهینه می‌روند. برای مثال، اگر بازار آب یا انرژی به‌وجود بیاید، دیگر نیازی به کنتور و بررسی چاه‌ها و… نیست.
میر سامان پیشوائی در ادامه ضمن جمع‌بندی جلسه، با بیان اینکه باید نگاه ما به این موضوع ملی باشد، تأکید کرد: گاهی می‌توان با یک مداخلات کم‌هزینه‌ای بهره‌وری، دسترسی، عدالت و… را بهبود داد و نباید به‌دنبال راه‌حل‌های سخت بود.
وی گفت: یکی از مهم‌ترین موانع بهره‌وری در کشور، نبود انگیزه بهره‌وری است، در واقع، مشکل ندانستن و نتوانستن نیست، متأسفانه کاری کرده‌ایم که باعث نخواستن شده است و اگر این مشکل حل شود، بسیاری از مسائل مرتفع خواهد شد.
رئیس سازمان ملی بهره‌وری ایران با بیان اینکه باید به سمت رفتارسازی از طریق رویکردهای نرم رفت، عنوان کرد: برای افزایش انگیزه به‌منظور ارتقای بهره‌وری آب در بخش کشاورزی، ضروری است یک مدل اقتصادی تعریف شود.
دکتر پیشوائی افزود: در این زمینه دو مسئله مطرح است؛ مداخلاتی از جنس حکمرانی و استفاده از ظرفیت چرخه مدیریت بهره‌وری دستگاه‌های اجرایی و استانی در شناسایی مسائل کلیدی.
این عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت همچنین افزود: سازمان ملی بهره‌وری ایران آمادگی دارد میز تخصصی بهره‌وری آب را به‌صورت دوره‌ای در وزارتخانه‌های مذکور تشکیل دهد.
شایان ذکر است، در این جلسه حاضران در خصوص وضعیت آب در بخش‌های مختلف صنعت، کشاورزی، آب‌شرب و… گزارشی ارائه کردند و ضمن بیان پیشنهاداتی در این زمینه، به تبادل‌نظر پرداختند.
مطالب مرتبط: