برای ارتقای بهرهوری لازم است ساختار حاكمیت اقتصادی كشور اصلاح شده و موانع موجود نیز رفع شود.
به گزارش پایگاه خبری بهره ورنیوز به نقل از تعادل، در یادداشتی با عنوان «بهرهوری اقتصادی» نوشته است:
در جهان امروز به علت محدودیت در عوامل تولید، بهرهوری موضوع مهمی تلقی میشود. بررسیهای انجام شده در این زمینه نشان میدهد در سالهای اخیر ارتقای بهرهوری موجب رشد تولید و به تبع آن رشد اقتصادی كشورهای پیشرو شده است.
بهرهوری مفهومی جامع و كلی است كه باعث افزایش آرامش و رفاه انسانها و ارتقای سطح زندگی افراد جامعه میشود. علاوه بر این افزایش بهرهوری منجر به بهبود وضعیت اقتصادی، افزایش تولید، كاهش تورم و افزایش اشتغال میشود. در شرح مفهوم بهرهوری مطالب گوناگونی بیان شده است. خلاصه این مفاهیم بهرهوری را استفاده بهینه از منابع برای دستیابی به حداكثر بازدهای ممكن تعریف میكند. مركز ملی بهرهوری ایران، بهرهوری را شامل دومولفه كارایی و اثربخشی میداند.
اثربخشی به مفهوم درجه و میزان دستیابی به اهداف تعیین شده میباشد به عبارتی چگونگی تحقق اهداف را مورد سنجش قرار میدهد. كارایی نیز مربوط به استفاده صحیح از منابع میباشد. در بررسی تفاوت میان بهرهوری و كارایی میتوان گفت یك بنگاه اقتصادی ممكن است از نظر فنی كارا باشد یعنی حداكثر تولید را با استفاده از نهادههای خود به دست آورد ولی بهرهوری كل بر تولید حاكم نباشد. تغییرات تكنولوژی عاملی است كه میتواند باعث دستیابی به بهرهوری كل در تولید شود.
بنابر توضیحات داده شده بهرهوری عاملی بسیار مهم در رشد و توسعه اقتصادی و رسیدن به آرمانها و اهداف اقتصادی محسوب میشود. در ایران رشد شاخص بهرهوری روندی بسیار كند و در مقطعی منفی داشته است. متاسفانه تحولات شاخصهای بهرهوری در ایران رضایت بخش نبوده و این شاخص از یك روندمشخص تبعیت نمیكند. بر طبق مطالعات صورت گرفته مهمترین موانع افزایش بهرهوری كل عوامل تولید در اقتصاد كشور، به شرح زیر است:
۱- نبود ارتباط منطقی بین نرخ دستمزد و بهرهوری
۲- وجود نیروی كار مازاد در برخی از فعالیتهای دولتی و خصوصی و پایین بودن انگیزه نیروی كار
۳- نبود ابداع، نوآوری، خلاقیت و كارآموزی در میان نیروی كار.
۴- عدم انعطافپذیری بازار كار به دلیل ناكارآمد بودن قوانین ناظر بر بازار كار
۵- تعداد زیاد طرحهای عمرانی نیمه تمام و طولانی شدن دوره اتمام و بهرهوری آنها
۶- دخالت دولت در بخشهای اقتصادی و مانعتراشی برای فعالیت بخش خصوصی در بخشهای تولیدی و خدماتی.
۷- عدم تمایل بخش خصوصی داخلی و خارجی جهت سرمایهگذاری در ایران
۸- پایین بودن توان رقابتی بنگاههای اقتصادی با رقبا
۹- پایین بودن سطح دانش فنی و وجود فاصله زیاد با سطوح جهانی
۱۰- پایین بودن دانش و تخصص مدیران و شیوه ناصحیح انتخاب مدیران و عدم ارزیابی پیوسته و مداوم عملكرد آنها با استانداردهای جهانی.
عواملی كه باعث بهبود سطح كیفی نیروی كار و سرمایه میشوند منجر به تخصیص بهتر منابع و استفاده بهینه از منابع و امكانات موجود شده و به ارتقا بهرهوری كل عوامل تولید كمك میكنند. مهمترین این عوامل عبارتند از:
۱- سرمایهگذاری خارجی، ۲- تحقیق و توسعه، ۳- سیاستهای تجاری، ۴- آموزش و میزان تحصیلات علمی نیروی كار، ۵- كارایی و دانش مدیریت
بنابر توضیحات داده شده عوامل متعددی بر بهرهوری عوامل تولید نیروی كار و سرمایه موثر هستند بنابراین برای ارتقای بهرهوری لازم است ساختار حاكمیت اقتصادی كشور اصلاح شده و موانع موجود نیز رفع شود. باید توجه داشت دستیابی به اهداف رشد اقتصادی بدون بهرهوری امكانپذیر نیست.