باید به رویکرد تجربه شده آمریکایی ها در زمینه «دولتی کارآمد با هزینه کمتر»، نگاه دوباره ای داشته باشیم. چرخه بهره وری، بدون تردید، به عنوان مدلی برای بهبود مستمر، موثر خواهد بود، اما نمی تواند موجد حرکت و تحول در دستگاه های دولتی باشد.
به گزارش پایگاه خبری بهره ورنیوز، رضا پورخردمند، کارشناس بهره وری و عضو هیات مدیره انجمن توسعه بهره وری در یادداشتی نوشته است:
مطلبی را که آقای مهندس اسماعیلی حبیبی، پژوهشگر و مشاور سازمان ملی بهره‌وری در مورد پروژه منهتن ۲ ارائه کرده بودند، مطالعه کردم. بسیار به جا و در شرایط امروز جامعه، برای مدیران ما کاملا آموزنده است. برای روشن شدن موضوع، لازم است توضیحاتی ارائه کنم.
این حرکت در دولت آمریکا، مسبوق به سابقه است. در دولت آقای بیل کلینتون، پروژه ای مطالعاتی با عنوان «دولتی کارآمد با هزینه کمتر» توسط معاون ایشان آل گور، انجام و طی آن کلان پروژه هایی برای کاهش هزینه و ارتقای کیفیت خدمات سازمان های دولتی تعریف شد.
اجرای این پروژه ها در دولت، که اکثر آنها، از جنس اصلاح و مکانیزاسیون روش های اجرایی بود، ۶ سال طول کشید و تا دولت بوش هم ادامه داشت، اما پیش بینی شده بود که ۸۵۰ میلیارد دلار آمریکا (به ارزش سال های دهه ۹۰ میلادی) صرفه جویی اقتصادی به همراه داشته باشد.
نکته ای که در برنامه آل گور وجود دارد، بر خلاف برنامه های توسعه ما که هیچ ضمانت اجرایی ندارد و احکام کلی صادر می کند، اینکه پروژه محور و متناسب با ماهیت هر دستگاه اجرایی تعریف شده و در واقع حاصل یک مطالعه میدانی است.
این در حالی است که سال هاست ماده منفرد بهره وری در برنامه های پنج ساله تکرار می شود، اما به جز تشکیل یک رشته کمیته های ناکار آمد، اتفاق دیگری نیافتاده است. بخشنامه احصای فرآیندهای اجرایی دستگاه های دولتی، اواخر سال ۹۸ ابلاغ شد، اما بازخوردی مشاهده نمی شود. دولت سبز، بخش لاینفک قوانین برنامه های توسعه است، اما دریغ از یک حرکت واقعی و به باور من، اصل داستان، در خصوص متولیان برنامه های توسعه و از جمله بهره وری ملی، تغییر نگرش در این زمینه است، نه اضافه کردن بند و ماده و بخشنامه اجرایی.
اصل گزارش با همین عنوان، توسط شهرداری تهران ترجمه شد. شناسنامه این پروژه ها، در سال ۸۱، با عنوان پیوست گزارش آل گور، از سوی سازمان بهره وری ترجمه و منتشر شد و اکنون ممکن است، اسناد آن موجود باشد.
آنچه که در این طرح جدید مد نظر آقای ایلان ماسک و دولت آقای ترامپ است، استفاده از رباتیک و هوش مصنوعی، برای ارتقای کارآیی خدمات دولتی و کاهش هزینه های خطای تصمیم و دوباره کاری است.
توصیه آن موقع حقیر، به سازمان بهره وری این بود که در کنار طرح چرخه بهره وری، ار رویکرد گزارش آل گور هم استفاده و کلان پروژه هایی را برای ارتقای بهره وری در دستگاه های دولتی شناسایی کنیم. این حرکت، می توانست، بازوی کارشناسی و مدیران میانی دستگاه ها را هم فعال کند که خود بهتر از هر سازمان بیرونی، مشکلات و راهکارهای حل مسائل سازمان متبوع خود را می شناسند.
متاسفانه تلاش ها به نتیجه ای نرسید و چرخه بهره وری، بعد از گذشت 20 سال دوباره به جریان افتاد و با اصلاحاتی به دستگاه‌ها ابلاغ شد.
همچنان از فعالان حوزه بهره وری درخواست می کنم به این رویکرد تجربه شده آمریکایی ها، نگاه دوباره ای داشته باشند. چرخه بهره وری، بدون تردید، به عنوان مدلی برای بهبود مستمر، موثر خواهد بود، اما نمی تواند موجد حرکت و تحول در دستگاه های دولتی باشد.
مطالب مرتبط:
بهره‌وری؛ از ایده تا اجرا در جهان
درباره «اداره بهره‌وری امریکا» به رهبری ایلان ماسک چه می‌دانیم؟
ایلان ماسک رئیس اداره «بهره‌وری» دولت دونالد ترامپ شد
سوژه هفته: درباره وعده «ترامپ» برای تشکیل کمیسیون بهره‌وری با ریاست «ماسک» چه می‌دانیم؟